मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना: जुलै 2025 हप्ता आणि शासन निर्णय (GR) अद्ययावत माहिती

परिचय

महाराष्ट्र सरकारने महिलांच्या आर्थिक सक्षमीकरणासाठी आणि त्यांच्या कुटुंबातील निर्णायक भूमिका वाढवण्यासाठी मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना 29 जून 2024 रोजी सुरू केली. ही योजना राज्यातील आर्थिकदृष्ट्या मागासलेल्या महिलांना दरमहा 1,500 रुपये थेट त्यांच्या आधार-संलग्न बँक खात्यात जमा करून आर्थिक स्वातंत्र्य प्रदान करते. या योजनेचा उद्देश महिलांचे आरोग्य, पोषण आणि सामाजिक स्थान सुधारणे हा आहे. जुलै 2025 पर्यंत या योजनेच्या अंमलबजावणीला एक वर्ष पूर्ण झाले असून, लाखो महिलांना याचा लाभ मिळाला आहे. या लेखात जुलै 2025 च्या हप्त्याबाबत आणि नवीन शासन निर्णयाबाबत (Government Resolution – GR) सविस्तर माहिती दिली आहे.

जुलै 2025 हप्त्याची सद्यस्थिती

जुलै 2025 चा हप्ता हा योजनेचा 13वा हप्ता आहे. राज्य सरकारने योजनेसाठी 2,984 कोटी रुपयांचा निधी मंजूर केला असून, हा हप्ता लवकरच पात्र महिलांच्या खात्यात जमा होणार आहे. यंदा रक्षाबंधनाच्या मुहूर्तावर जुलै आणि ऑगस्ट या दोन महिन्यांचे हप्ते एकत्रितपणे (3,000 रुपये) जमा होण्याची शक्यता आहे. याबाबत सरकारने नुकताच शासन निर्णय (GR) जारी केला आहे, ज्यामुळे पात्र महिलांना रक्षाबंधनापूर्वी आर्थिक सहाय्य मिळेल अशी अपेक्षा आहे.

जून 2025 च्या हप्त्याच्या तुलनेत, ज्यामध्ये काही तांत्रिक कारणांमुळे विलंब झाला होता, जुलैचा हप्ता वेळेवर जमा करण्यासाठी सरकारने विशेष प्रयत्न केले आहेत. जून महिन्याचा हप्ता 2.41 कोटी पात्र महिलांच्या खात्यात जमा झाला असून, जुलैच्या हप्त्यासाठीही समान गतीने काम सुरू आहे.

शासन निर्णय (GR) – नवीन अद्ययावत माहिती

महाराष्ट्र सरकारने मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजनेसाठी जुलै 2025 मध्ये नवा शासन निर्णय (GR) जारी केला आहे. या GR मध्ये खालील प्रमुख मुद्दे समाविष्ट आहेत:

1. हप्त्याचे वितरण:
   • जुलै आणि ऑगस्ट 2025 चे हप्ते एकत्रितपणे रक्षाबंधनाच्या मुहूर्तावर (ऑगस्टच्या पहिल्या आठवड्यात) जमा होणार आहेत. प्रत्येक लाभार्थी महिलेला 3,000 रुपये मिळतील.
   • यासाठी 2,984 कोटी रुपयांचा निधी वितरित करण्यात आला आहे.
   • हप्त्याचे वितरण थेट बँक खात्यात (DBT) होईल, ज्यासाठी आधार-संलग्न बँक खाते असणे बंधनकारक आहे.
2. अपात्र लाभार्थींवरील कारवाई:
   • योजनेत बनावट किंवा अपात्र अर्जदारांवर कठोर कारवाईचे संकेत देण्यात आले आहेत. जवळपास 26 लाख अपात्र अर्ज तपासणीत आढळले असून, त्यांना योजनेतून वगळण्यात आले आहे.
   • अपात्रतेची प्रमुख कारणे:
     • कौटुंबिक वार्षिक उत्पन्न 2.5 लाखांपेक्षा जास्त.
     • कुटुंबाकडे चारचाकी वाहन असणे.
     • एकाच कुटुंबातील तिसऱ्या महिलेचा अर्ज.
     • वय 65 वर्षांपेक्षा जास्त असणे.
     • संजय गांधी निराधार योजना किंवा इतर सरकारी योजनांचा लाभ घेणाऱ्या महिला.
3. नवीन लाभ:
   • उपमुख्यमंत्री अजित पवार यांनी नांदेड येथील एका कार्यक्रमात जाहीर केले की, योजनेच्या लाभार्थींना स्वतःचा व्यवसाय सुरू करण्यासाठी 40,000 रुपयांपर्यंत कर्ज सुविधा उपलब्ध करून दिली जाईल.
   • यासंबंधी अधिक माहिती लवकरच अधिकृत वेबसाइटवर (https://ladkibahiniyojana.com/) उपलब्ध होईल.
4. अर्ज प्रक्रियेची पडताळणी:
   • ऑगस्ट 2025 पासून अर्जांची छाननी आणि उत्पन्नाच्या निकषांची पडताळणी सुरू होणार आहे.
   • यामुळे योजनेचा लाभ केवळ पात्र महिलांनाच मिळेल याची खात्री केली जाईल.

योजनेची पात्रता आणि आवश्यक कागदपत्रे

योजनेचा लाभ घेण्यासाठी खालील निकष पूर्ण करणे आवश्यक आहे:

• नागरिकत्व: महाराष्ट्र राज्याची रहिवासी असणे.
• वय: 21 ते 65 वर्षे.
• कौटुंबिक उत्पन्न: वार्षिक उत्पन्न 2.5 लाखांपेक्षा कमी.
• वैवाहिक स्थिती: विवाहित, विधवा, घटस्फोटित, परित्यक्ता किंवा कुटुंबातील एक अविवाहित महिला.
• आवश्यक कागदपत्रे:
  • आधार कार्ड
  • बँक खाते तपशील (आधार-संलग्न)
  • उत्पन्नाचा दाखला
  • रेशन कार्ड
  • निवासाचा पुरावा

अर्ज प्रक्रिया

ऑनलाइन अर्ज:

1. अधिकृत वेबसाइट (https://ladakibahinyojana.maharashtra.gov.in/) वर जा.
2. ‘Applicant Login’ वर क्लिक करून खाते तयार करा.
3. आधार क्रमांक टाकून पडताळणी करा.
4. आवश्यक कागदपत्रे अपलोड करून अर्ज सबमिट करा.
5. अर्ज आयडी SMS द्वारे प्राप्त होईल.

ऑफलाइन अर्ज:

• अंगणवाडी, वॉर्ड ऑफिस किंवा आपले सरकार सेवा केंद्र येथे अर्ज उपलब्ध आहेत.
• अर्ज भरून आवश्यक कागदपत्रांसह जमा करा.

योजनेचा प्रभाव

जुलै 2025 पर्यंत, या योजनेने 2.52 कोटींहून अधिक महिलांना लाभ दिला आहे. पुणे जिल्ह्यातच 19 लाख लाभार्थींनी आर्थिक सहाय्य मिळवले आहे. यामुळे महिलांना घरगुती खर्च भागवण्यास तसेच शिक्षण आणि आरोग्यासाठी खर्च करण्यास मदत झाली आहे. ऑक्टोबर 2024 मध्ये दिवाळी बोनस म्हणून 3,000 रुपये देण्यात आले, ज्यामुळे सणासुदीच्या खर्चाला मोठा आधार मिळाला.

आव्हाने आणि उपाय

1. हप्ता विलंब:
   • जून 2025 च्या हप्त्यामध्ये काही तांत्रिक अडचणींमुळे विलंब झाला होता. यावर उपाय म्हणून सरकारने जुलै आणि ऑगस्टचे हप्ते एकत्रितपणे जमा करण्याचा निर्णय घेतला आहे.
2. अपात्र अर्ज:
   • बनावट अर्जांमुळे योजनेच्या अंमलबजावणीत अडथळे आले आहेत. यासाठी सरकारने आयकर विभागाशी करार करण्याची शक्यता आहे.
3. जागरूकता:
   • ग्रामीण भागातील महिलांपर्यंत योजनेची माहिती पोहोचवण्यासाठी सरकारने विशेष मोहिमा सुरू केल्या आहेत.

भविष्यातील योजना

• कौशल्य विकास: योजनेच्या लाभार्थींसाठी कौशल्य विकास कार्यक्रम राबवले जाणार आहेत.
• आरोग्य तपासणी: महिलांच्या आरोग्यासाठी मोफत तपासणी शिबिरांचे आयोजन.
• कर्ज सुविधा: व्यवसायासाठी 40,000 रुपयांपर्यंत कर्ज उपलब्ध करून देण्याची योजना.

निष्कर्ष

मुख्यमंत्री माझी लाडकी बहीण योजना ही महाराष्ट्रातील महिलांच्या सक्षमीकरणासाठी एक महत्त्वपूर्ण पाऊल आहे. जुलै 2025 च्या हप्त्यासह नवीन शासन निर्णयामुळे योजनेची व्याप्ती आणि प्रभाव वाढला आहे. रक्षाबंधनाच्या मुहूर्तावर जमा होणारे 3,000 रुपये आणि व्यवसायासाठी कर्ज सुविधा यामुळे महिलांना आर्थिक स्वातंत्र्य मिळण्यास अधिक गती मिळेल. पात्र महिलांनी आपले अर्ज तपासून आणि आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवून या योजनेचा लाभ घ्यावा. अधिक माहितीसाठी https://ladkibahiniyojana.com/ किंवा https://ladakibahinyojana.maharashtra.gov.in/ या वेबसाइट्सना भेट द्या.